Files
quantum-computing/task1/task1.tex

357 lines
12 KiB
TeX
Raw Blame History

This file contains ambiguous Unicode characters

This file contains Unicode characters that might be confused with other characters. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

\documentclass[12pt,a4paper]{article}
% --- Encoding and language ---
\usepackage[utf8]{inputenc}
\usepackage[T2A]{fontenc}
\usepackage[russian]{babel}
% --- Math & layout ---
\usepackage{amsmath,amssymb,physics}
\usepackage{braket} % \ket{}, \bra{}, etc.
\usepackage{geometry}
\geometry{margin=2.5cm}
\title{Практическое задание}
\author{}
\date{}
\begin{document}
\maketitle
Выполнить задания, используя значения из таблиц:
\begin{enumerate}
\item Вычислить $\ket{\psi_1}=U_{1}U_{2}\nu_{1}$; \quad $\ket{\psi_2}=U_{2}U_{1}\nu_{1}$, \; сравнить результаты. \; Почему результаты сошлись/разошлись?
\item Вычислить $\ket{\psi_3}=U_{2}\nu_{2}$; \quad $\ket{\psi_4}=U_{1}\nu_{2}$.
\item Вычислить $\ket{\psi_5}=U_{3}\nu_{1}$; \quad $\ket{\psi_6}=U_{3}\nu_{2}$.
\end{enumerate}
Проверить унитарность матриц $U_i$ путём проверки длины исходного $\nu_i$ и результирующего вектора $\ket{\psi_i}$.
Записать каждый получившийся результат $\ket{\psi_i}$ во всех видах записи кубита:
\[
\ket{\psi}=a\ket{0}+b\ket{1}
\]
\[
\ket{\psi}=r_1\ket{0}+r_2 e^{i\varphi}\ket{1}
\]
\[
\ket{\psi}=\cos\!\left(\frac{\theta}{2}\right)\ket{0}
+\sin\!\left(\frac{\theta}{2}\right)e^{i\varphi}\ket{1}
\]
\[
\ket{\psi}=
\begin{bmatrix}
a\\[2pt]
b
\end{bmatrix}
\]
\[
\ket{\psi}=\sum\limits_{i=0}^{1} a_i \ket{i}
\]
Построить на сфере Блоха вычисленные значения векторов $\ket{\psi_1}$, $\ket{\psi_2}$, $\ket{\psi_3}$, $\ket{\psi_4}$,
где
\[
\nu_1=
\begin{bmatrix}
\dfrac{\sqrt{2}}{2}\\[6pt]
-\dfrac{\sqrt{2}}{2}i
\end{bmatrix},
\quad
\nu_2=\dfrac{\sqrt{3}-1}{2\sqrt{2}}\ket{0}+\dfrac{\sqrt{3}+1}{2\sqrt{2}}\ket{1},
\]
\[
U_1=
\begin{bmatrix}
1 & 0\\[6pt]
0 & i
\end{bmatrix},
\quad
U_2=
\begin{bmatrix}
\dfrac{\sqrt{2}}{2} & \dfrac{\sqrt{2}}{2}\\[6pt]
\dfrac{\sqrt{2}}{2} & -\dfrac{\sqrt{2}}{2}
\end{bmatrix},
\]
\[
U_3=
\begin{bmatrix}
\sqrt{2}\cos\!\left(\tfrac{\pi}{4}\right) & -i\sin\!\left(\tfrac{\pi}{4}\right)\\[6pt]
-i\sin\!\left(\tfrac{\pi}{4}\right) & \sqrt{2}\cos\!\left(\tfrac{\pi}{4}\right)
\end{bmatrix}.
\]
\section*{Проверенные по шагам вычисления и записи состояний}
\subsection*{Исходные данные}
\[
\nu_1=
\begin{bmatrix}
\dfrac{\sqrt2}{2}\\[6pt]
-\dfrac{\sqrt2}{2}i
\end{bmatrix}
=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1\\[2pt]-i\end{bmatrix},
\quad
\nu_2=
\begin{bmatrix}
\dfrac{\sqrt3-1}{2\sqrt2}\\[6pt]
\dfrac{\sqrt3+1}{2\sqrt2}
\end{bmatrix}
=:\begin{bmatrix}a\\ b\end{bmatrix},
\]
\[
U_1=\begin{bmatrix}1&0\\[4pt]0&i\end{bmatrix},\qquad
U_2=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1&1\\[4pt]1&-1\end{bmatrix},\qquad
U_3=\begin{bmatrix}1&-i\frac{\sqrt2}{2}\\[4pt]-i\frac{\sqrt2}{2}&1\end{bmatrix}.
\]
Здесь \(a=\dfrac{\sqrt3-1}{2\sqrt2},\ b=\dfrac{\sqrt3+1}{2\sqrt2}\in\mathbb{R}\).
\subsection*{Нормы исходных векторов}
\[
\norm{\nu_1}^2=\frac12\bigl(1+|-i|^2\bigr)=\frac12(1+1)=1,
\]
\[
\norm{\nu_2}^2=a^2+b^2=\frac{(\sqrt3-1)^2+(\sqrt3+1)^2}{(2\sqrt2)^2}
=\frac{(4-2\sqrt3)+(4+2\sqrt3)}{8}=1.
\]
\subsection*{1) \(\ket{\psi_1}=U_1U_2\nu_1\) и \(\ket{\psi_2}=U_2U_1\nu_1\) (по шагам)}
\paragraph{Шаг 1: \(U_2\nu_1\).}
\[
U_2\nu_1=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1&1\\[2pt]1&-1\end{bmatrix}
\cdot \frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1\\[2pt]-i\end{bmatrix}
=\frac{1}{2}\begin{bmatrix}1+(-i)\\[2pt]1-(-i)\end{bmatrix}
=\frac{1}{2}\begin{bmatrix}1-i\\[2pt]1+i\end{bmatrix}.
\]
\paragraph{Шаг 2: \(U_1(U_2\nu_1)\Rightarrow\ket{\psi_1}\).}
\[
\ket{\psi_1}=U_1\!\left(\frac{1}{2}\!\begin{bmatrix}1-i\\[2pt]1+i\end{bmatrix}\!\right)
=\frac{1}{2}\begin{bmatrix}1-i\\[2pt]i(1+i)\end{bmatrix}
=\frac{1}{2}\begin{bmatrix}1-i\\[2pt]i+i^2\end{bmatrix}
=\begin{bmatrix}\dfrac{1-i}{2}\\[6pt]\dfrac{-1+i}{2}\end{bmatrix}.
\]
\paragraph{Шаг 3: \(U_1\nu_1\).}
\[
U_1\nu_1=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1&0\\[2pt]0&i\end{bmatrix}
\!\begin{bmatrix}1\\[2pt]-i\end{bmatrix}
=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1\\[2pt]i(-i)\end{bmatrix}
=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1\\[2pt]1\end{bmatrix}.
\]
\paragraph{Шаг 4: \(U_2(U_1\nu_1)\Rightarrow\ket{\psi_2}\).}
\[
\ket{\psi_2}=U_2\!\left(\frac{1}{\sqrt2}\!\begin{bmatrix}1\\[2pt]1\end{bmatrix}\!\right)
=\frac{1}{\sqrt2}\cdot\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1&1\\[2pt]1&-1\end{bmatrix}\!\begin{bmatrix}1\\[2pt]1\end{bmatrix}
=\frac{1}{2}\begin{bmatrix}2\\[2pt]0\end{bmatrix}
=\begin{bmatrix}1\\[2pt]0\end{bmatrix}=\ket{0}.
\]
\paragraph{Вывод о (не)коммутативности.}
\[
U_1U_2=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1&1\\[2pt]i&-i\end{bmatrix},\qquad
U_2U_1=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1&i\\[2pt]1&-i\end{bmatrix},\qquad
U_1U_2\neq U_2U_1\ \Rightarrow\ \ket{\psi_1}\neq\ket{\psi_2}.
\]
\subsection*{2) \(\ket{\psi_3}=U_2\nu_2\), \(\ket{\psi_4}=U_1\nu_2\) (по шагам)}
\paragraph{Шаг 1: \(U_2\nu_2\).}
\[
\ket{\psi_3}=U_2\!\begin{bmatrix}a\\ b\end{bmatrix}
=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}a+b\\[2pt]a-b\end{bmatrix}.
\]
Явно:
\[
a+b=\frac{\sqrt3-1+\sqrt3+1}{2\sqrt2}=\frac{2\sqrt3}{2\sqrt2}=\frac{\sqrt3}{\sqrt2},\quad
a-b=\frac{\sqrt3-1-(\sqrt3+1)}{2\sqrt2}=\frac{-2}{2\sqrt2}=-\frac{1}{\sqrt2}.
\]
Отсюда
\[
\ket{\psi_3}=\frac{1}{\sqrt2}
\begin{bmatrix}\dfrac{\sqrt3}{\sqrt2}\\[6pt]-\dfrac{1}{\sqrt2}\end{bmatrix}
=\begin{bmatrix}\dfrac{\sqrt3}{2}\\[6pt]-\dfrac{1}{2}\end{bmatrix}.
\]
\paragraph{Шаг 2: \(U_1\nu_2\).}
\[
\ket{\psi_4}=U_1\!\begin{bmatrix}a\\ b\end{bmatrix}
=\begin{bmatrix}a\\[2pt]ib\end{bmatrix}
=\begin{bmatrix}\dfrac{\sqrt3-1}{2\sqrt2}\\[8pt]i\,\dfrac{\sqrt3+1}{2\sqrt2}\end{bmatrix}.
\]
\subsection*{3) \(\ket{\psi_5}=U_3\nu_1\), \(\ket{\psi_6}=U_3\nu_2\) (по шагам)}
Положим \(\alpha=\dfrac{\sqrt2}{2}\). Тогда \(U_3=\begin{bmatrix}1&-i\alpha\\[2pt]-i\alpha&1\end{bmatrix}\).
\paragraph{Шаг 1: \(U_3\nu_1\).}
\[
U_3\nu_1=\begin{bmatrix}1&-i\alpha\\[2pt]-i\alpha&1\end{bmatrix}\cdot
\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1\\[2pt]-i\end{bmatrix}
=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1+(-i\alpha)(-i)\\[4pt](-i\alpha)\cdot1+1\cdot(-i)\end{bmatrix}.
\]
Так как \((-i)(-i)=(-i)^2=-1\), то
\[
\ket{\psi_5}=\frac{1}{\sqrt2}\begin{bmatrix}1-\alpha\\[2pt]-i(\alpha+1)\end{bmatrix}
=\begin{bmatrix}\dfrac{\sqrt2}{2}(1-\frac{\sqrt2}{2})\\[6pt]-\,i\,\dfrac{\sqrt2}{2}\bigl(1+\frac{\sqrt2}{2}\bigr)\end{bmatrix}
=\begin{bmatrix}\dfrac{\sqrt2-1}{2}\\[6pt]-\,i\,\dfrac{1+\sqrt2}{2}\end{bmatrix}.
\]
\paragraph{Шаг 2: \(U_3\nu_2\).}
\[
\ket{\psi_6}=U_3\!\begin{bmatrix}a\\ b\end{bmatrix}
=\begin{bmatrix}a+(-i\alpha)b\\[2pt](-i\alpha)a+b\end{bmatrix}
=\begin{bmatrix}a-i\alpha b\\[2pt]b-i\alpha a\end{bmatrix}.
\]
Так как \(\alpha b=\dfrac{\sqrt2}{2}\cdot\dfrac{\sqrt3+1}{2\sqrt2}=\dfrac{\sqrt3+1}{4}\),
\(\alpha a=\dfrac{\sqrt3-1}{4}\), получаем
\[
\ket{\psi_6}=
\begin{bmatrix}
\dfrac{\sqrt3-1}{2\sqrt2}-i\,\dfrac{\sqrt3+1}{4}\\[10pt]
\dfrac{\sqrt3+1}{2\sqrt2}-i\,\dfrac{\sqrt3-1}{4}
\end{bmatrix}.
\]
\subsection*{Проверка норм (тест унитарности по длинам)}
\paragraph{Для \(U_1,U_2\).}
\[
\norm{\psi_1}^2=\left|\frac{1-i}{2}\right|^2+\left|\frac{-1+i}{2}\right|^2
=\frac{1+1}{4}+\frac{1+1}{4}=1,
\]
\[
\norm{\psi_2}^2=|1|^2+0=1,\quad
\norm{\psi_3}^2=\left(\frac{\sqrt3}{2}\right)^2+\left(\frac{1}{2}\right)^2=\frac34+\frac14=1,
\]
\[
\norm{\psi_4}^2=a^2+|ib|^2=a^2+b^2=1.
\]
Следовательно, \(U_1\) и \(U_2\) сохраняют норму исходных состояний.
\paragraph{Для \(U_3\).}
\[
\norm{\psi_5}^2=\left(\frac{\sqrt2-1}{2}\right)^2+\left(\frac{1+\sqrt2}{2}\right)^2
=\frac{3-2\sqrt2}{4}+\frac{3+2\sqrt2}{4}=\frac{3}{2},
\]
\[
\norm{\psi_6}^2=(a^2+(\tfrac{\sqrt3+1}{4})^2)+(b^2+(\tfrac{\sqrt3-1}{4})^2)
=\frac{6-\sqrt3}{8}+\frac{6+\sqrt3}{8}=\frac{3}{2}.
\]
Итак, \(U_3\) \emph{не унитарна} (нормы не сохраняются). Дополнительно: столбцы \(U_3\) ортогональны, но имеют норму \(\sqrt{1+\alpha^2}=\sqrt{3/2}\neq1\); нормированный вариант \(\widetilde U_3=\sqrt{\tfrac{2}{3}}\,U_3\) был бы унитарным.
\section*{Запись каждого \(\ket{\psi_i}\) во всех стандартных формах}
\paragraph{\(\ket{\psi_1}\).}
\[
\ket{\psi_1}=a\ket{0}+b\ket{1},\quad
a=\frac{1-i}{2}=\frac{\sqrt2}{2}e^{-i\pi/4},\quad
b=\frac{-1+i}{2}=\frac{\sqrt2}{2}e^{+3i\pi/4}.
\]
\[
\frac{b}{a}=e^{i\pi},\quad |a|=|b|=\frac{1}{\sqrt2}.
\]
\[
\ket{\psi_1}=\frac{1}{\sqrt2}\ket{0}+\frac{1}{\sqrt2}e^{i\pi}\ket{1}
=\cos\!\frac{\pi}{4}\ket{0}+\sin\!\frac{\pi}{4}e^{i\pi}\ket{1},
\]
\[
\theta=\frac{\pi}{2},\ \varphi=\pi,\qquad
\ket{\psi_1}=\begin{bmatrix}\dfrac{1-i}{2}\\[6pt]\dfrac{-1+i}{2}\end{bmatrix}
=\sum_{i=0}^1 a_i\ket{i},\; a_0=a,\ a_1=b.
\]
\paragraph{\(\ket{\psi_2}\).}
\[
\ket{\psi_2}=1\cdot\ket{0}+0\cdot\ket{1}
=\cos\!\frac{0}{2}\ket{0}+\sin\!\frac{0}{2}e^{i\varphi}\ket{1},
\]
\[
\theta=0,\ \varphi\ \text{произвольна},\qquad
\ket{\psi_2}=\begin{bmatrix}1\\[2pt]0\end{bmatrix},\quad a_0=1,\ a_1=0.
\]
\paragraph{\(\ket{\psi_3}\).}
\[
\ket{\psi_3}=\frac{\sqrt3}{2}\ket{0}-\frac12\ket{1}
=\frac{\sqrt3}{2}\ket{0}+\frac12 e^{i\pi}\ket{1},
\]
\[
\cos\!\frac{\theta}{2}=\frac{\sqrt3}{2},\ \Rightarrow\ \theta=\frac{\pi}{3},\quad \varphi=\pi,
\]
\[
\ket{\psi_3}=\begin{bmatrix}\dfrac{\sqrt3}{2}\\[6pt]-\dfrac12\end{bmatrix},\quad a_0=\dfrac{\sqrt3}{2},\ a_1=-\dfrac12.
\]
\paragraph{\(\ket{\psi_4}\).}
\[
\ket{\psi_4}=a\ket{0}+ib\ket{1}=a\ket{0}+b\,e^{i\pi/2}\ket{1},
\quad a=\frac{\sqrt3-1}{2\sqrt2},\ b=\frac{\sqrt3+1}{2\sqrt2},
\]
\[
\cos\!\frac{\theta}{2}=a,\ \sin\!\frac{\theta}{2}=b,\ \Rightarrow\
\theta=2\arccos a,\ \varphi=\frac{\pi}{2},
\]
\[
\ket{\psi_4}=\begin{bmatrix}\dfrac{\sqrt3-1}{2\sqrt2}\\[8pt]i\,\dfrac{\sqrt3+1}{2\sqrt2}\end{bmatrix},
\quad a_0=a,\ a_1=ib.
\]
\paragraph{\(\ket{\psi_5}\) (не нормировано) и нормированное \(\widehat{\psi}_5\).}
\[
\ket{\psi_5}=\frac{\sqrt2-1}{2}\ket{0}+\frac{1+\sqrt2}{2}e^{-i\pi/2}\ket{1},
\quad \norm{\psi_5}^2=\frac{3}{2}.
\]
Нормирующий множитель \(c=\frac{1}{\norm{\psi_5}}=\sqrt{\frac{2}{3}}\),
\[
\ket{\widehat{\psi}_5}=c\,\ket{\psi_5}
=\underbrace{\sqrt{\frac{2}{3}}\frac{\sqrt2-1}{2}}_{=:r_1}\ket{0}
+\underbrace{\sqrt{\frac{2}{3}}\frac{1+\sqrt2}{2}}_{=:r_2}e^{-i\pi/2}\ket{1},
\]
\[
\theta_5=2\arccos r_1,\quad \varphi_5=-\frac{\pi}{2},\qquad
\ket{\widehat{\psi}_5}=\begin{bmatrix}r_1\\[2pt]r_2 e^{-i\pi/2}\end{bmatrix}.
\]
\paragraph{\(\ket{\psi_6}\) (не нормировано) и нормированное \(\widehat{\psi}_6\).}
Обозначим \(p=\dfrac{\sqrt3+1}{4},\ q=\dfrac{\sqrt3-1}{4}\). Тогда
\[
\ket{\psi_6}=(a-ip)\ket{0}+(b-iq)\ket{1},\qquad \norm{\psi_6}^2=\frac{3}{2}.
\]
Нормирующий множитель \(c=\sqrt{\tfrac{2}{3}}\),
\[
\ket{\widehat{\psi}_6}=c\,\ket{\psi_6}
=\underbrace{c\sqrt{a^2+p^2}}_{=:r_1}\ket{0}
+\underbrace{c\sqrt{b^2+q^2}}_{=:r_2}\,e^{i\varphi}\ket{1},
\]
где фаза и углы:
\[
\arg(a-ip)=-\arctan\!\frac{p}{a},\quad
\arg(b-iq)=-\arctan\!\frac{q}{b},
\]
\[
\varphi=\arg(b-iq)-\arg(a-ip)=\arctan\!\frac{p}{a}-\arctan\!\frac{q}{b},
\]
\[
r_1^2=c^2(a^2+p^2)=\frac{2}{3}\cdot\frac{6-\sqrt3}{8}=\frac{6-\sqrt3}{12},\quad
r_2^2=c^2(b^2+q^2)=\frac{2}{3}\cdot\frac{6+\sqrt3}{8}=\frac{6+\sqrt3}{12},
\]
\[
\theta_6=2\arccos r_1,\qquad
\ket{\widehat{\psi}_6}=\begin{bmatrix}r_1\\[2pt]r_2 e^{i\varphi}\end{bmatrix}.
\]
\section*{Координаты на сфере Блоха для \(\ket{\psi_1},\ket{\psi_2},\ket{\psi_3},\ket{\psi_4}\)}
\[
\begin{array}{c|c|c}
\text{Состояние} & \theta & \varphi\\ \hline
\ket{\psi_1} & \dfrac{\pi}{2} & \pi\\[6pt]
\ket{\psi_2} & 0 & \text{любая}\\[6pt]
\ket{\psi_3} & \dfrac{\pi}{3} & \pi\\[6pt]
\ket{\psi_4} & 2\arccos\!\Big(\dfrac{\sqrt3-1}{2\sqrt2}\Big) & \dfrac{\pi}{2}
\end{array}
\]
\section*{Итог}
Все шаги умножений и норм проверены. \(U_1\) и \(U_2\) — унитарны (нормы сохраняются), \(U_3\) в заданном виде — не унитарна (\(\norm{\psi_5}^2=\norm{\psi_6}^2=\tfrac{3}{2}\)).
\end{document}